Do każdej sprawy podchodzimy indywidualnie, dążąc do jak najlepszego rozwiązania dla naszych klientów.
COVID a KPC – elektroniczne doręczenia i rozprawy zdalne
3 lipca 2021 roku wchodzą w życie kolejne zmiany w postępowaniu cywilnym związane z przenoszeniem działalności sądów do sieci. Motywacją jest tutaj walka z epidemią koronawirusa, której istotnym elementem jest ograniczanie kontaktów międzyludzkich i fizycznego przepływu dokumentów. Dlatego też zmiany nie znalazły się bezpośrednio w KPC, lecz w ustawie z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
Doręczenia elektroniczne
Nowelizacja powinna przede wszystkim zainteresować profesjonalnych pełnomocników – głównie adwokatów i radców prawnych. Zarówno w sprawach nowych, jak i toczących się już wcześniej sądy będą uprawnione do doręczania korespondencji za pomocą portalu informacyjnego sądu. I to ze skutkiem tożsamym jak w przypadku doręczenia przez operatora pocztowego. Rzecz jasna już od dłuższego czasu pisma sądowe umieszczane są w systemie informatycznym, co jest dla pełnomocników dużym ułatwieniem. Mogą oni o zmianach w interesujących ich sprawach dowiadywać się błyskawicznie. Do tej pory jednak, jeśli jakieś pismo umknęło, nie było żadnych konsekwencji. Wszak i tak musiało zostać doręczone w sposób tradycyjny. Teraz się to zmienia.
Zgodnie z nowym art. 15zzs9, zasada ta będzie miała zastosowanie w okresie obowiązywania stanu epidemii czy stanu zagrożenia epidemicznego oraz w okresie roku po ich zakończeniu. Przez portal doręczane będą wszystkie pisma pochodzące od sądu, chyba że wraz z nimi należy przekazać również pismo strony przeciwnej. W takiej sytuacji doręczenie odbędzie się drogą tradycyjną. Żadne dokumenty uczestników postępowania nie będą więc skanowane.
Za datę doręczenia będzie uznawany dzień zapoznania się przez odbiorcę z pismem. Trudno powiedzieć, jak będzie to rozwiązane w sposób techniczny i dowodowy. Czy dniem zapoznania się będzie dzień zalogowania do portalu? A może dzień, w którym pismo pobrano na własny komputer? Możliwości jest kilka i trudno powiedzieć, jak ukształtuje się praktyka. Należy jednak odnotować, że tuż przed wejściem w życie nowych przepisów Ministerstwo Sprawiedliwości wydało instrukcję, zgodnie z którą doręczenie nastąpi z chwilą pobrania dokumentu na komputer. Dokument ten nie jest jednak aktem prawnym, a więc w teorii może być pomijany przez sądy.My proponujemy, aby po prostu regularnie sprawdzać portal czy skrzynkę mailową, na którą przesyłane są informacje o zmianach w sprawach.
Co więcej, jeśli odbiorca nie zapozna się z pismem, zostanie ono uznane za doręczone w terminie 14 dni licząc od dnia jego umieszczenia w portalu. Brak dostępu do internetu przez dłuższy czas nie jest tutaj żadnym usprawiedliwieniem. Trudno ocenić, co stanie się w przypadku, gdy profesjonalny pełnomocnik nie będzie miał w ogóle konta na portalu informacyjnym sądu. Albo, gdy nie zawnioskuje o dostęp do danej sprawy. Nie można wykluczyć, że mimo tego skutek doręczenia i tak nastąpi!
Warto też dodać, że ten sam znowelizowany przepis wymusza na radcach prawnych i adwokatach podawanie bez wezwania i w pierwszym piśmie procesowym adresu poczty elektronicznej oraz numeru telefonu do kontaktu z sądem. Niewykonanie tego obowiązku stanowi brak formalny pisma. Każdy profesjonalny pełnomocnik – bez względu na wiek – musi więc posiadać adres e-mail.
Za datę doręczenia będzie uznawany dzień zapoznania się przez odbiorcę z pismem. Trudno powiedzieć, jak będzie to rozwiązane w sposób techniczny i dowodowy. Czy dniem zapoznania się będzie dzień zalogowania do portalu? A może dzień, w którym pismo pobrano na własny komputer? Możliwości jest kilka i trudno powiedzieć, jak ukształtuje się praktyka. Należy jednak odnotować, że tuż przed wejściem w życie nowych przepisów Ministerstwo Sprawiedliwości wydało instrukcję, zgodnie z którą doręczenie nastąpi z chwilą pobrania dokumentu na komputer. Dokument ten nie jest jednak aktem prawnym, a więc w teorii może być pomijany przez sądy.My proponujemy, aby po prostu regularnie sprawdzać portal czy skrzynkę mailową, na którą przesyłane są informacje o zmianach w sprawach.
Co więcej, jeśli odbiorca nie zapozna się z pismem, zostanie ono uznane za doręczone w terminie 14 dni licząc od dnia jego umieszczenia w portalu. Brak dostępu do internetu przez dłuższy czas nie jest tutaj żadnym usprawiedliwieniem. Trudno ocenić, co stanie się w przypadku, gdy profesjonalny pełnomocnik nie będzie miał w ogóle konta na portalu informacyjnym sądu. Albo, gdy nie zawnioskuje o dostęp do danej sprawy. Nie można wykluczyć, że mimo tego skutek doręczenia i tak nastąpi!
Warto też dodać, że ten sam znowelizowany przepis wymusza na radcach prawnych i adwokatach podawanie bez wezwania i w pierwszym piśmie procesowym adresu poczty elektronicznej oraz numeru telefonu do kontaktu z sądem. Niewykonanie tego obowiązku stanowi brak formalny pisma. Każdy profesjonalny pełnomocnik – bez względu na wiek – musi więc posiadać adres e-mail.
Rozprawy zdalne
Nowelizacja jako kolejną zasadę przyjmuje wyznaczanie rozpraw i posiedzeń jawnych w trybie zdalnym. W użyciu muszą znaleźć się takie urządzenia techniczne, które umożliwią wszystkim zainteresowanym – w tym sędziom – udział w posiedzeniach bez konieczności stawienia się w budynku sądu.
Od posiedzenia zdalnego będzie można odstąpić tylko wtedy, gdy rozpoznanie sprawy na rozprawie lub posiedzeniu jawnym jest konieczne, a ich przeprowadzenie w budynku sądu nie wywoła nadmiernego zagrożenia dla zdrowia osób w nich uczestniczących. Co więcej, ustawodawca preferuje w sytuacji braku możliwości przeprowadzenia posiedzenia zdalnego wyznaczenie posiedzenia niejawnego. Przeprowadzenie rozprawy w tradycyjnym trybie jest więc ostatecznością.
Warto też dodać, że sądy zostały zobowiązane przez ustawodawcę do zapewnienia wykluczonym elektronicznie możliwości uczestniczenia w rozprawie zdalnej w budynku sądu. Oznacza to konieczność przygotowania specjalnych pomieszczeń wyposażonych w komputery z odpowiednim oprogramowaniem, z których będą mogli korzystać podsądni. Warunkiem skorzystania z takiego udogodnienia jest złożenie wniosku co najmniej 5 dni przed rozprawą i wykazanie faktu nieposiadania na własność urządzenia technicznego umożliwiającego udział w posiedzeniu online.
Co niezwykle ciekawe, niejako przy okazji rozpraw zdalnych przemycono do ustawy przepis, zgodnie z którym w obydwu instancjach sprawy będą rozpoznawane w składzie jednego sędziego. Dopiero prezes sądu będzie uprawniony do zwiększenia liczebności składu. Wydaje się, że reguła ta dotyczyć ma wszystkich rodzajów spraw. Również tych, w których tradycyjnie udział biorą ławnicy. Wyjątkiem są tylko sprawy upadłościowe i restrukturyzacyjne, których nowelizacja w tym zakresie nie obejmuje.
Odsłony: 650